فهرست مطالب
آشنایی با بیماری (فیتیله نارنجی) درختان گردو و روشهای کنترل آن
بیماری شانکر سیتوسپورایی یا فیتیله نارنجی (Neonectria galligena) یکی از مهمترین بیماریهای قارچی درختان گردو است که بهطور گسترده در بسیاری از مناطق جهان، از جمله ایران، دیده میشود. در این مقاله با علائم، عوامل شیوع و راههای موثر مدیریت این بیماری آشنا میشویم.
۱. عامل بیماری فیتیله نارنجی
عامل این بیماری قارچی از خانواده Nectriaceae به نام Neonectria galligena است که از طریق زخمهای تنه و شاخهها وارد گیاه میشود. این قارچ در شرایط مرطوب و دمای مناسب به سرعت رشد کرده و به بافتهای چوبی آسیب میرساند.
نشانههای ظاهری قارچ
قارچ در درختان آلوده، به شکل لکههای نارنجی یا قرمز روی تنه و شاخهها ظاهر میشود که باعث شده این بیماری با نام فیتیله نارنجی نیز شناخته شود.
۲. چرخه زندگی قارچ Neonectria galligena
این قارچ در طول زمستان به شکل اسپور در زخمهای قدیمی یا خاک باقی میماند و با شروع بهار، به رشد مجدد میپردازد. زخمهای زمستانی مکان مناسبی برای ورود قارچ هستند و اسپورها از طریق باد، باران و حشرات به درختان منتقل میشوند.
۳. علائم بیماری فیتیله نارنجی در درختان گردو
این بیماری علائمی همچون نکروز بافتها، ایجاد زخمهای عمقی و لکههای نارنجی در نواحی آسیبدیده دارد. با پیشرفت بیماری، شاخهها خشک شده و درخت توانایی تولید میوه سالم را از دست میدهد.
علائم قابل مشاهده بر روی برگها و میوهها
- لکههای سیاه یا قهوهای بر روی برگها و جوانهها که به تدریج بزرگتر و تیرهتر میشوند.
- ترشحات زرد یا نارنجی رنگ در محل آلودگی که با نام فیتیله نارنجی شناخته میشود.
- آسیب به میوههای جوان گردو و ایجاد زخمها و لکههای سیاه بر روی آنها.
- خشکیدگی سرشاخهها که باعث ضعیف شدن درخت میگردد.
۴. عوامل موثر بر شیوع بیماری فیتیله نارنجی
- شرایط محیطی: رطوبت و دمای پایین از عوامل موثر بر گسترش این بیماری هستند که بیشتر در فصول پاییز و زمستان رخ میدهد.
- زخمها و آسیبها: زخمهای ایجاد شده توسط هرس، سرمازدگی و حشرات میتوانند راهی برای ورود قارچ باشند.
- آلودگی محیطی: آلودگیهای خاک و هوای مرطوب نیز میتوانند تکثیر قارچ را افزایش دهند.
۵. مدیریت و کنترل بیماری شانکر سیتوسپورایی
برای مدیریت این بیماری، ترکیبی از اقدامات پیشگیرانه و کنترلی مورد نیاز است:
۱. هرس به موقع و صحیح
هرس درخت گردو و حذف شاخههای آلوده و بیمار به کاهش منابع آلودگی کمک میکند. در این راستا شرکت آرکاکاران دوره هرس دانه داران و هسته داران را به این منظور برای شما همراهان عزیز تیه کرده است
۲. سمپاشیهای دورهای
استفاده از قارچکشهای مناسب بر پایه مس مانند کوپرکربوکسیلات و بردوفیکس در دورههای مرطوب میتواند به کنترل قارچ کمک کند.
۳. ضدعفونی زخمها
ضدعفونی زخمها پس از هرس و استفاده از چسب باغبانی برای پوشاندن زخمها از نفوذ قارچ جلوگیری میکند.
۴. استفاده از گونههای مقاوم
انتخاب ارقام مقاوم به بیماری یکی از روشهای طولانیمدت برای کاهش خطر آلودگی است.
۵. مدیریت آبیاری
آبیاری قطرهای و کاهش رطوبت از طریق جلوگیری از خیس شدن شاخهها به کنترل قارچ کمک میکند.
۶. تقویت درختان با کوددهی مناسب
کوددهی با نیتروژن، پتاسیم و فسفر میتواند به تقویت درختان و مقاومت آنها در برابر بیماری کمک کند.
بیماری فیتیله نارنجی یکی از مشکلات جدی در مدیریت باغهای گردو به شمار میرود که میتواند به سرعت باعث کاهش عملکرد و حتی از بین رفتن درختان شود. آگاهی از چرخه زندگی قارچ عامل، شناخت علائم بیماری و اعمال اقدامات پیشگیرانه و کنترلی میتواند به بهبود مدیریت این بیماری و کاهش خسارات ناشی از آن کمک کند. با بهرهگیری از روشهای هرس صحیح، استفاده از قارچکشها و رعایت اصول بهداشتی در باغها، میتوان به طور موثری این بیماری را کنترل کرد. در نهایت، مشورت با کارشناسان کشاورزی و استفاده از تجربههای آنها در مدیریت بیماریها میتواند در موفقیت و افزایش بهرهوری درختان گردوی شما موثر باشد.