فهرست مطالب
مقدمه: چرا پوساندن کود دامی اهمیت دارد؟
پوساندن کود دامی یکی از مهمترین مراحل در تهیه کودهای ارگانیک و بهبود خاک کشاورزی است. فرآوری کود دامی بهدرستی انجام شود تا کیفیت آن بالا رود و خاک و محصولات کشاورزی بهرهوری بیشتری داشته باشند. این مقاله راهنمای جامع و گامبهگام برای پوساندن کود دامی را ارائه میدهد و شما میتوانید با رعایت نکات آن، طی ۳۰ روز به کودی باکیفیت برسید که هم برای خاک مناسب باشد و هم به رشد بهینه محصولات کمک کند.
مرحله اول: آمادهسازی اولیه کود دامی
در مرحله اول، برای آمادهسازی کود دامی باید ترکیبات و شرایط مناسبی را فراهم کنید تا فرآیند پوساندن بهخوبی آغاز شود. مواد لازم شامل ۱۰ تن کود دامی، ۱ کیلوگرم شکر، و ۱ کیلوگرم مخمر میباشد. همچنین، وجود کاه و کلش (از جو، گندم یا برنج) به ازای هر ۱۰ تن کود دامی میتواند به بهبود فرآیند پوساندن کمک کند.
روش ترکیبکردن مواد اولیه
- توده کود را بهصورت یکنواخت پهن کنید؛ ارتفاع آن نباید از ۱ متر تجاوز کند.
- کود دامی را با شکر و مخمر ترکیب کرده و با آب ولرم مخلوط کنید. این ترکیب به افزایش تعداد میکروارگانیسمهای مفید در توده کمک میکند.
- رطوبت توده باید در حد ۴۰ تا ۵۰ درصد باشد. برای اطمینان از رطوبت کافی، توده را در دست فشرده کنید. در حالت مناسب، رطوبت بین انگشتان حس میشود ولی آب از آن نمیچکد.
- رطوبت توده باید در حدود 40 تا 50 درصد باشد. این میزان رطوبت به این معنی است که وقتی توده را در دست فشرده میکنید، مقداری رطوبت بین انگشتان جمع شود، اما آب از آن خارج نشود.
- برای دستیابی به رطوبت کافی و افزایش تعداد میکروارگانیسمها، محلول حاوی شکر و مخمر را بهصورت آبپاشی به توده اضافه کنید.
- کود را به مدت 15 روز به حال خود رها کنید.
نکته: در فصول سرد یا هنگام بارندگی، برای جلوگیری از کاهش فعالیت میکروارگانیسمها و تسریع در فرآیند پوساندن، بهتر است روی توده را با نایلون یا پوشش مناسب بپوشانید.
شکل 1: مراحل 15 روز اول پوساندن کود دامی
مرحله دوم: تکمیل فرآوری و تغذیه کود دامی
- پس از گذشت ۱۵ روز از آماده سازی اولیه، فرآیند پوساندن به مرحله دوم میرسد. در این مرحله، تغذیه و تهویه توده کود دامی اهمیت بسیاری دارد. هر ۱۵ روز یک بار توده را کاملاً مخلوط کنید و به ازای هر ۱۰ تن کود، حدود ۱۰۰ کیلوگرم کود ازته (اوره) اضافه کنید تا مواد مغذی مورد نیاز میکروارگانیسمها تأمین شود.
- بهتر است از کودهای ترکیبی مانند تیوسولفات آمونیوم (40 لیتر به ازای 10 تن) استفاده کنید، زیرا این کود علاوه بر تامین ازت، به تنظیم pH و جلوگیری از بیماریهای قارچی کمک میکند.
- تیوسولفات آمونیوم را میتوانید بهصورت آبپاشی به توده اضافه کنید تا هم به رطوبت مطلوب (40-50 درصد) برسید و هم تعداد میکروارگانیسمهای مفید افزایش یابد.
استفاده از تیوسولفات آمونیوم
استفاده از تیوسولفات آمونیوم (۴۰ لیتر به ازای هر ۱۰ تن کود) در مرحله دوم به بهبود فرآیند پوساندن کمک زیادی میکند. این ماده علاوه بر تامین ازت، باعث تنظیم pH و جلوگیری از رشد قارچهای مضر در توده میشود. بهتر است تیوسولفات آمونیوم را بهصورت آبپاشی به توده اضافه کنید تا هم رطوبت مناسب حفظ شود و هم میکروارگانیسمها فعالتر شوند.
مزایای استفاده از تیوسولفات آمونیوم در فرآیند پوساندن
- افزایش جمعیت میکروارگانیسمهای تجزیهکننده و بهبود سرعت پوساندن کود
- تنظیم pH توده و کاهش احتمال بیماریهای قارچی در کود دامی
- کمک به تأمین ازت و تغذیه بهتر میکروارگانیسمهای هوازی
- تامین اکسیژن برای میکروارگانیسمهای هوازی با عمل مخلوط کردن
شکل2: مراحل 15 روز دوم پوساندن کود دامی
کنترل دمای توده کود دامی
یکی از مراحل مهم در فرآوری کود دامی، کنترل دمای توده است. دمای داخل توده نباید از ۶۵ درجه سانتیگراد فراتر رود، زیرا در این صورت ماده آلی کود دچار سوختگی شده و ارزش غذایی خود را از دست میدهد..
- برای کنترل دما، میتوانید از یک دماسنج میلهای استفاده کنید یا بهطور دستی دمای توده را با قرار دادن دست خود تا آرنج در آن اندازهگیری کنید. اگر دما قابل تحمل بود، شرایط مناسب است.
روشهای کنترل دما
برای کنترل دما، از دماسنج میلهای استفاده کنید یا بهصورت دستی دمای توده را ارزیابی کنید. به این صورت که دست خود را تا آرنج در توده فرو ببرید؛ اگر دما قابل تحمل بود، شرایط مناسب است. همچنین، در صورت نیاز میتوانید از پوششهایی برای محافظت از توده در برابر سرما و بارندگی استفاده کنید.
نتیجهگیری و استفاده نهایی از کود دامی فرآوریشده
پس از گذشت ۳۰ روز و طی کردن دو مرحله پوساندن، کود دامی شما آماده استفاده در خاک است. این کود باکیفیت، خاک را تقویت کرده و رشد محصولات کشاورزی را بهبود میبخشد. با رعایت مراحل فوق، کود دامیای خواهید داشت که هم به لحاظ اقتصادی و هم از نظر زیستمحیطی سودمند است.
پرسشهای متداول
چرا پوساندن کود دامی اهمیت دارد؟
پوساندن کود دامی باعث افزایش فعالیت میکروارگانیسمهای مفید و بهبود کیفیت مواد مغذی خاک میشود که برای محصولات کشاورزی حیاتی است.
آیا استفاده از تیوسولفات آمونیوم ضروری است؟
تیوسولفات آمونیوم به فرایند پوساندن سرعت بخشیده و از رشد بیماریهای قارچی جلوگیری میکند، اما در صورت عدم دسترسی به آن، مراحل اصلی پوساندن همچنان قابل انجام است.
چگونه رطوبت کود دامی را تنظیم کنیم؟
رطوبت توده باید در حدود ۴۰ تا ۵۰ درصد باشد. برای تنظیم رطوبت، میتوانید از آبپاشی یا ترکیب موادی مانند شکر و مخمر استفاده کنید تا رطوبت و فعالیت میکروارگانیسمها افزایش یابد.
در چه فصلی بهتر است کود دامی را پوساندن کنیم؟
بهتر است پوساندن کود دامی در فصول گرم انجام شود، زیرا دمای بالاتر به فعالیت میکروارگانیسمها کمک کرده و فرایند پوساندن را سرعت میبخشد.
چگونه بفهمیم کود دامی بهخوبی پوسیده شده است؟
کود دامی پوسیده شده، بوی تندی ندارد و بافت آن نرم و خردشده است. همچنین رنگ توده تیرهتر شده و برای استفاده در خاک آماده است.
آدرس سایت: arkakaran.com
نویسنده: مهندس احمدوند
کود ابزارآلات باغبانی دوره های آموزشی
سلام و ارادت ، مچکرم از تجربه های مفیدتون لطفاً راهنمایی بفرمایید برای آب پاشی به کود میشه از آب شور استفاده کرد یا حتما باید آب شیرین باشد ؟ ممنون میشم راهنمایی بفرمایید
درود جناب مهندس
ممنون راحت ترین راه را ارائه فرموده اید،
۱_ در مرحله دوم اگر دمای کود بیشتر از ۶۵ درجه بود چکار کنیم؟
۲_ بعد ۳۰ روز که کود پوسیده شد
نگهداری آن در فضای باز برای مدت یک یا بیشتر ایرادی ندارد؟
از پاسخ شما ممنون وسپاسگزارم
با سللم . مقدار آب را ذکر نکردید به ازای هر کیلو مخمر چقد آب باید اضافه کنیم؟
سلام جناب مهندس خدا قوت اگر برای فرآوری کود دامی قبلش گوگرد و اوره را بهش زده باشیم و مرطوب کرده باشیم والان دپو باشه آیا مرحله دوم را برعکس میتونیم مخمر وشکر بزنیم یا فقطمخلوط کنیم و درصد تست رطوبت و انجام بدیم و دوباره دپو کنیم ممنون میشم راهنمایی کنید
سلام اگه میشه جواب بدید فرصت کافی برای فرآوری ندارم ممنون و متشکرم حسینی
سلام بفرمایید جناب حسینی
سلام ممنونم مراحل از اول انجام شود کاری شما فقط باعث سوخته شدن کود شده، صرف نظر از تمام مراحل انجام داده شده باید از اول طبق دستور العمل پوسیدگی کود مجله پیش روید
سلام، منظورتان از مخمر، همان مخمر نان هست یا باکتری ای ام؟
سلام همان مخمر نان است
سلاموسپاس
ببخشید حجم هر گالن کود تیو سولفات آمونیوم چقدره؟
سلام هر بسته 4 لیتر است
سلام برای ۵۰۰ کیلو کود چقدر به کود تیو سولفات آمونیم نیاز هست
سلام 1/5 لیتر تیوسولفات آمونیوم نیاز است
سلام با تشکر از شرکت آرکاکاران و مهندس احمدزاده عزیز
ممنون از شما دوست عزیز مهندس احمدوند هستم
سلام و وقت بخیر
تنها مراحل اول پوساندن کود دانی انجام شود جواب میده یا مراحل دوم هم الزامی هستش
باتشکر 🙏
کارهای شما تلفیقی از تجربه و علم هست که خیلی خیلی ارزشمنده
سلام خیر هر دومرحله باید انجام شود وگرنه نتیجه مطلوب را نخواهید داشت
سپاس از شما دوست عزیز